مدیرعامل خشم خودت باش

به نام خدا

مدیرعامل خشم خودت باش !

 

خشم چیه ؟

خشم احساس یه طبیعی در انسانه که همه ی افراد به نوعی اونو تجربه می کنن. هر وضعیتی که ما رو ناکام کنه، باعث ایجاد خشم می شه . ناکامی یعنی به خواسته های فردی خود نرسیم . وقتی عاملی مانع رسیدن ما به هدفمون بشه خشم بروز می کنه.

عواملی که باعث ایجاد خشم میشه :

۱-عوامل جسمانی : مثل خستگی ، محدودیت های جسمی-حرکتی

۲-نارضایتی از خود : مثل کم کاری ، تلاش نکردن

۳-رفتار های دیگران : مثل طعنه ،مسخره کردن ، تبعیض

۴- و ….

خشم باید به شیوه ای درست مدیریت شه تا :

*به ما انرژی برای رسیدن به هدف هامون رو بده.

*بتونیم به مسائل و مشکلات رسیدگی کنیم.

*به کنترل اوضاع کمک می کنه و به ما شجاعت می ده تا با قاطعیت خواسته های خودمون رو ابراز کنیم .

هشدار : اگر خشم به شیوه ای درست مدیریت نشه باعث واکنش های غضب آلود و پرخاشگرانه در ما میشه و  نه تنها مشکلات باقی میمونن بلکه بیشتر هم می شه. که یکی از مهم ترین این مشکلات اختلال در ارتباط با دیگرانه .

 

 

عوارض عدم مدیریت خشم چیه ؟

هنگام بروز عصبانیت، تمرکز و ادراک بسیار محدود شده و همه ی توجه و فکر ما به موضوعی که از اون خشمگین شدیم متوجه میشه، پردازش اطلاعات مختل میشه، امکان تفکر سازنده ، ارزیابی صحیح و استدلال کارآمد بسیار ضعیف میشه.

از طرفی دیگر خشمگین شدن های متوالی میتونه در دراز مدت زمینه ساز بروز اختلالات قلبی – عروقی شده و همچنین موجب سکته مغزی و قلبی میشه.

 

چرا خشمگین میشیم ؟

خشم ما یک ابزار دفاعی در برابر مشکلات و مسائله و زمانی اتفاق میوفته که به چیزی که دلمون می خواد نمی رسیم و یا مورد حمله قرار می گیریم در خشم، حسی به نام حق به جانب بودنه، به این معنی که فکر می کنیم حقوق فردی و اجتماعی ما ضایع شده.  گاهی فقط افراد نیستن که ما را خشمگین می کنن بلکه ممکنه ما در موقعیت های خاصی نیز عصبانی بشیم درست مثل وقتی که در ترافیک گیر کردیم یا زمانی که ماشینمون خراب میشه.

بعضی وقتا هم از دست خودمون عصبانی می شیم مثل وقتی که در حد انتظارمان ظاهر نمیشیم و یا در انجام کارهامون اهمال می کنیم .

بعضی وقتا هم ممکنه خشم به خاطر ذهنیت  و افکار ما بروز بده چون امکان داره واقعا اتفاق خشمگین کننده ای رخ نداده باشه بلکه فقط تعبیر و تفسیر ما از اوضاع به گونه ییه که باعث عصبانیت میشه.(در ادامه به خطاهای شناختی می پردازیم)

 

خشم و پرخاشگری باهم فرق می کنن :

خشم : حالتی کاملا طبیعیه که حاصل حالات هیجانی فیزیولوژیک و شناخت مائه. وقتی عاملی درونی و یا بیرونی مانع رسیدن ما به خواسته هامون میشه احساس خشم می کنیم.

پرخاشگری : رفتاریه که گاهی بر اثر احساس خشم در افراد دیده میشه. هدف پرخاشگری آسیب رسوندن به دیگرانه که امکان داره به صورت کلامی (مثل فحش دادن ، طعنه زدن ) یا جسمانی ( کتک زدن ) باشه.

 

 

نشانه های بروز خشم چیه ؟

*بدن در هنگام بروز خشم حالت آماده باش پیدا می کنه

*افزایش ضریان خون

*تغییرات رنگ چهره (سرخ شدن ، رنگ پریدگی )

*افزایش سرعت تنفس

*عرق کردن

*لرزش صدا

*بی حسی یا کرختی

*داغ شدن یا یخ کردن

این علائم در افراد مختلف متفاوته.

نکته : هر فرد برای این که بتونه خشم خودش رو به بهترین شیوه مدیریت کنه لازمه اول الگوی برانگیختگی خودشون رو شناسایی کنن و ببینن که نشانه های خشم به چه شکلی در او شروع می شه و ادامه پیدا میکنه.

 

 

روش های مختلف ابراز خشم :

۱) رفتار منفعلانه: احساس خشم رو در خود فرو می بره ، سعی می کنه تحمل کنه و خشم خودش رو پنهان کنه و با اهمالکاری ، اظهار ناتوانی ، دلیل تراشی خشم خودش رو  ابراز میکنه.این روش یکی از روش های نادرست ابراز خشمه (معمولا تحت سلطه ی دیگرانه و از اونا اطاعت می کنه )

۲) رفتار پرخاشگرانه: احساسات خودش رو بدون کنترل و مدیریت از طریق توهین ، طعنه ، برچسب زدن ، تحقیر و درگیری های فیزیکی ابراز می کنه.

این روش نیز درست نیست و باعث ضایع شدن حقوق دیگران می شه

۳) رفتار قاطعانه: به معنی ابراز و توصیف احساسات و افکار خوده. یعنی فرد بدون ترس و نگرانی ، احساسات و انتقادات خودش رو بیان می کنه و در عین حال به دیگران احترام میذاره. رفتار قاطعانه صحیح ترین روشه.

 

 

برخی از خطاهای شناختی:

فراموش نکنین که در ابراز خشم اون چیزی که باعث عصبانیت می شه لزوما اتفاقات های بیرونی نیستش شاید تعبیر و تفسیریه که ذهن ما انجام می ده .روانشناسان وجود بعضی از خطاهای فکری رو در بروز خشم موثر میدونن که این خطاها و اشتباهات فکری شامله :

*تفکر همه یا هیچ: وقتی همه چیز رو سیاه یا سفید می بینین و انسان ها به نظر شما یا خوب هستن یا بد دچار این خطای فکری شدید. این خطا باعث می شه که اگه دوست شما دو بار در برابر خواسته هاتون جواب رد بده اون رو انسان بد و منفی ببینید و همه ی خوبی هاشو رو فراموش کنید.

*فیلترسازی ذهنی: زمانی که نکات مثبت و خوب یک نفر را نادیده می گیرین دچار فیلتر سازی ذهنی می شید .انگار که ذهن ما فقط نکات منفی رو پردازش و نکات مثبت رو فراموش می کنه مثل وقتی که شما کل رفتار محبت آمیز یک نفر رو فراموش می کنین و یک بار بی توجهی رو به کل رابطه نسبت می دید و میگید اون دیگه منو دوست نداره.  در این موارد بهتره که هم به رفتار های فعلیتون توجه کنید و هم به رفتار های گذشته و نکات مثبت طرف مقابل رو هم در نظر بگیرین در این صورت کمتر احساس خشم می کنین.

*ذهن خوانی: اگر دوستتون رو در خیابان ببینین که از کنار شما رد میشه و به شما توجه  نمیکنه چه فکری از ذهنتون می گذره ؟ در صورتی که به خودتون بگید با من قهره یا ببین اصلا به من توجه نمی کنه دچار خطای ذهن خوانی شدید و در این صورت احتمال عصبانی شدنتون بسیار زیاده ولی اگر با دوست خود خیلی با صراحت صحبت کنین و دلیل بی توجهیشو رو بپرسید به احتمال زیاد میبینین که علت این کار دوستتون فقط به خاطر مشغولیت ذهن اون بوده و هیچ دلیل خاص دیگری نداره.

*تعمیم افراطی: این خطا زمانی پیش میاد که یک اتفاق منفی رو به کل زندگی خودتون نسبت میدید. مثلا اگر یک بار در امتحان رد شدید به خودتون می گید من همیشه شکست می خورم و هیچ موفقیتی نداشتم.

*باید ها و نباید ها: بعضی وقتا باید ها و نبایدهای ذهنی ما غیر منطقی هستن. در این زمینه استاندارد هایی برای خود تعریف میکنیم که انعطاف ناپذیر و غیر قایل تغییرن و ما بر اساس اونا در مورد خودمون و دیگران قضاوت می کنیم مثلا وقتی به خودمون میگیم آدم ها باید به موقع سر قرارشون بیان. در غیر این صورت نشون میدن که طرف مقابل براشون بی ارزشه .در صورتی که اونو  ببینیم نمیتونیم فرد رو به راحتی ببخشیم در نتیجه خشمگین میشیم. اگه به جای اون ، بگیم بهتره افراد تلاش کنن که سر وقت به قرارشون برسن کمتر ناراحت میشیم.

 

چرا بعضی ها خشمگین تر هستن ؟

بعضی از مردم و اقعا نسبت به دیگران بی پروا ترن، اونا نسبت به دیگران زودتر عصبانی میشن و عصبانیتشون هم  شدید تره. بعضیام بسیار تحریک پذیر و کج خلقن. افرادی که به آسانی عصبانی می شن، ممکنه فوحش بدن، اشیاء رو پرت کنن، قهر کنن، منزوی یا بیمار بشن.

سطع تحمل ناکامی در افرادی که معمولا زود عصبانی می شن پایینه، یعنی دوست ندارن که هیج موضوعی اونا رو ناراحت یا آزرده کنه ، اونا به حدی عصبانین که هنگام راه رفتن تعادل ندارن و اونقدر آتشین مزاجن که اگر موقعیت بر وفق مرادشون نباشه به خاطر کوچک ترین اشتباهی، دیگران رو شدیدا توبیخ می کنن. یکی از علل عصبانیت، عوامل ارثی و مسائل فیزیولوژیکیه . با این که شواهد علمی کافی برای اثبات این موضوع وجود نداره، ولی مردا عصبانی ترن. بعضی از بررسی ها نشون دادن که بعضی از کودکان از هنگام تولد تحریکت پذیر، زود رنج و کج خلقن و این علائم از اولین روزهای بعد از تولد قابل مشاهدس. علل دیگر ممکنه اجتماعی – فرهنگی باشن. عصبانیت غالبا به عنوان یک رفتار منفی تلقی می شه.

 

نویسنده : مژده خواجه پور – الهه طحان